Nieuwste aanwinst in de verzameling is een zogenaamde Urban Bioscope projector. Geproduceerd door de firma Charles Urban Trading Company en opgericht door Charles Urban in juni 1903. Charles Urban (1867 - 1942) kan beschouwd worden als één van de pioniers van de Britse filmgeschiedenis (voornamelijk als producent en verdeler van verschillende films en documentaires).
Een beetje geschiedenis
De eerste versie van Urban's Bioscope projector werd reeds in 1896 ontworpen door Walter Isaacs. Urban woonde op dat ogenblik nog in Amerika en had net de rechten bemachtigd voor de exploitatie van Edison's Vitascope projector. De Vitascope bleek echter vaak niet te voldoen. Zo kon de projector enkel aangedreven worden door een electrische motor (wat in die tijd niet overal voor handen was) en de geprojecteerde beelden vertoonden veel 'flicker'. Ook was er een beperking wat betreft de lengte van de vertoonde films. De eerste versie van de Bioscope bracht al heel wat verbeteringen. Een jaar later verhuisde Charles naar Londen waar hij een vestiging uitbaatte voor de firma Maguire & Baucus. Het bedrijf vestigde zich in Warwick Court en kreeg de naam Warwick Trading Company. Cecil Hepworth, die ook voor Warwick werkte bracht nog enkele verbeteringen aan de Bioscope. O.a. het 'beater movement'-systeem om de film stapsgewijs door de projector te laten lopen (patent van Demeny). De productie werd verder overgenomen door Alfred Darling (die ook bekend is voor de productie van vele filmcamera's).
In 1903 verliet Urban de Warwick Trading Compagny en richtte de Charles Urban Trading Company op. Enkele Warwick werknemers maakten ook de overstap zoals Alfred Darling. De Bioscope werd omgedoopt naar de Urban Bioscope.
De projector
Uit verscheidene bronnen blijkt dat de productie van dit model starttte in 1905-1906. Het serienummer is 1061 Er word ook duidelijk vermeld dat de projector gebruik maakt van het patent van Demeny uit 1893 (beater movement).
Enkele andere Bioscope projectoren (van hetzelfde model) die ik heb teruggevonden hebben ook allemaal serienummers boven de 1000. Dit kan erop wijzen dat de productie van dit model begonnen is met nummer 1000 of 1001.
In een catalogus van Christie's staat er een Urban Bioscope met serienummer 917, maar dit model is wel anders.
De projector mist de vlinder en de draaihendel. Hij lijkt ook in de loop van zijn bestaan een zwart laagje verf te hebben gekregen (oorspronkelijk groenige kleur). De projector kwam zonder lens, maar ik heb ondertussen de projector van een standaard lens (Pathé Frères) voorzien.
Blijkbaar passen de kleine draaihendels van de Pathé Baby projectoren op de Bioscope. Het ziet er misschien niet uit en de verhoudingen kloppen niet echt (zie eerste foto boven), maar nu kan ik tenminste de projector laten draaien. Ik vreesde dat de projector stroef ging draaien, maar na een grondige smeerbeurt draait de projector erg vlot en ook behoorlijk stil voor zoveel bewegende tandwielen.
De overdracht van de bewegingen gebeurt door verschillende tandwielen. Heel wat Engelse projectoren hebben zich laten inspireren door de Bioscope. Ook Pathé maakte voor de Engelse markt een projector naar het model van deze Bioscope. De zogenaamde Pathé Anglais (zie onderste foto).
Eerste model Pathé Anglais van circa 1908 door Pathé Frères, naar voorbeeld van de Urban Bioscope (thanks to Gino for the picture)